Poznań


Jak stanowi Wyciąg z rejestru mieszkańców miasta Gniezna, sporządzony 8.03.1948 r., Jan Chełmicki sprowadził się do Poznania 23.03.1924 r. Nieco wcześniej, bo 17.01.1922 r. zawarł związek małżeński z Heleną Olszanowską, którą poznał na zabawie tanecznej w Poznaniu. Mieli piątkę dzieci - pierwsze dziecko (syn 1922 r.) zmarło krótko po urodzeniu, Wiktorię (ur. 5.10.1923 r.), Waleriana (ur. 26.11.1924 r.), Anielę (ur. 9.10.1926 r.) oraz Helenę (ur. 14.05.1928 r.).

Skorowidz Urzędu Stanu Cywilnego Odolanów - miasto. Od roku 1895-1907, potwierdzający narodziny Heleny Olszanowskiej (ur. 18.05.1899 r.).



Helena Olszanowska żona Jana Chełmickiego. Zdjęcie wykonane w 1917 roku.

Źródło: zbiory własne.

Dokument potwierdzający zawarcie związku małżeńskiego pomiędzy Janem Chełmickim i Heleną Olszanowską, sporządzony 17.01.1922 r. przez Urząd Stanu Cywilnego w Poznaniu.
Źródło: zbiory własne.

Dzieci Jana i Heleny Chełmickich. Od lewej Walerian (16 l.), Helena (12 l.), Helena (41 l.), Aniela (14 l.), Jan (43 l.). Zdjęcie wykonane w 1940 roku.

Źródło: zbiory własne.

Dzieci Jana i Heleny Chełmickich. Od lewej Helena (15 l.), Wiktoria (20 l.) i Aniela (17 l.). Zdjęcie wykonane w 1943 roku.

Źródło: zbiory własne.

Z relacji Anieli Kostrzewskiej, córki Jana Chełmickiego, kwiecień 2019 r. "Mieszkanie na Bukowskiej ojciec dostał z przydziału. W 1924 roku zwolnił się z wojska łudząc się, że żołnierze, którzy walczyli z bolszewikami dostaną lepszą pracę, a okazało się, że pracy nie ma. Rodzice szukali mieszkania, ale były za drogie. Ojciec nie miał pracy. Stanowisko w operze dostał po znajomości." "Jako dzieci chodziliśmy do koszar po chleb. Żołnierze dostawali go z przydziału i jak siedzieli w oknach, to pytaliśmy, czy mają na sprzedaż. Kupowaliśmy go od nich bo był tańszy niż w sklepie, ale mniej smaczny, więc nie zjadaliśmy go aż tyle co świeżego chleba. Przez to na dłużej wystarczył".

Kartoteka ewidencji ludności 1870-1931 ze zbiorów Archiwum Państwowego w Poznaniu.


Jak stanowi Kartoteka ewidencji ludności 1870-1931 od 22.02.1924 r. Jan, Helena oraz Wiktoria Chełmiccy zamieszkali w Pozaniu przy ulicy Śniadeckich 4/12. Źródło: Plan Stołecznego Miasta Poznania - część zachodnia - 1923 rok.
Z kolei Wyciąg z rejestru mieszkańców miasta Gniezna, sporządzony 8.03.1948 r., stanowi, że formalne wymeldowanie Jana Chełmickiego z Gniezna nastąpiło 23.03.1924 r.


Źródło: zbiory własne.

Zarówno przed wybuchem wojny jak i w jej trakcie (do samego aresztowania), Jan Chełmicki zatrudniony był w Teatrze Wielkim im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu.
Źródło: https://poznan.fotopolska.eu/9748,foto.html, 29.12.2020 r., godz. 10.00. Źródło: https://www.facebook.com/groups/355657461549418/?hoisted_section_header_type=recently_seen&multi_permalinks=1557376404710845, 22.11.2022, godz. 8.06.
W zbiorach archiwalnych zachował się Spis personelu Teatru Wielkiego z lat 1922-1925, w której na stronie 491 odnotowywano udzielane przez Teatr pożyczki dla pracowników. W sezonie 1924/1925 Jan Chełmicki zatrudniony na stanowisku robotnik sceniczny, 18 grudnia 1924 r. (w myśl uchwały Magistratu z 12.12.1924 r.) otrzymał zaliczkę w wysokości 31,20 zł, którą spłacał w czterech ratach od 1 stycznia do 16 lutego 1925 r.


W czasie II wojny światowej budynek Opery przekształcony został w siedzibę Grosses Haus, część Reichsgautheater Posen. Pomimo tego, pracownicy jeszcze przez pewnien czas pozostawali w stosunku pracy o czym powiadamiani byli stosownym pismem.



Źródło: zbiory własne.

Dokument wydany 5.10.1939 r. przez Komisarza Miasta Poznania, potwierdzający zatrudnienie Jana Chełmickiego w dotychczasowym miejscu pracy.
Źródło: zbiory własne.
W okresie II wojny światowej ulica Śniadeckich w Poznaniu nosiała nazwę Herderstraße. Źródło: Nazwy ulic w Poznaniu z planem Wielkiego Poznania, Zaleski, Zygmunt, Poznań; Magistrat Stołecznego Miasta Poznania, 1926 r.